Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức

Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs Trường Đại học Hồng Đức là Trường đại học công lập, đa ngành, trực thuộc UBND tỉnh Thanh Hóa và chịu sự quản lý Nhà nước của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Trải qua gần 24 năm xây dựng, phát triển; Trường Đại học Hồng Đức đã khẳng định là một trong những địa chỉ đào tạo đại học, sau đại học và nghiên cứu khoa học lớn, có uy tín trong tỉnh và khu vực. Với đội ngũ 23 phó giáo sư, 161 tiến sĩ và tỉ lệ cán bộ có trình độ sau đại học đạt 95%, Nhà trường đang tổ chức đào tạo 04 chuyên ngành tiến sĩ, 19 chuyên ngành thạc sĩ, 34 ngành đại học và một số chuyên ngành thạc sĩ hợp tác đào tạo với các trường đại học nước ngoài với tổng số gần 10.000 học viên, sinh viên. Năm 2017, Trường Đại học Hồng Đức đã được công nhận Đạt chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục đại học theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo; Năm 2019 được xếp hạng 49/256 cơ sở giáo dục đại học có công bố quốc tế tốt nhất Việt Nam; Năm 2020 được Webometrics xếp thứ 36/100 trường đại học tốt nhất Việt Nam,… Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức là cơ quan ngôn luận chính thức của Trường Đại học Hồng Đức, có chỉ số ISSN 1859 - 2759 (xuất bản bằng ngôn ngữ tiếng Việt) và ISSN 2588 - 1523 (xuất bản bằng ngôn ngữ tiếng Anh), hoạt động theo giấy phép số 14/BTTTT-GPHĐBC ngày 09/01/2009, và Giấy phép số 125/GP-BTTTT, cấp lại ngày 10 tháng 4 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông. Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức xuất bản 6 số/năm với ngôn ngữ xuất bản bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh. Hơn 12 năm hoạt động, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức đã xuất bản được 66 số tạp chí bằng hai ngôn ngữ  tiếng Việt và tiếng Anh với hơn 1000 bài báo khoa học thuộc nhiều khối ngành. Chất lượng bài báo có hàm lượng khoa học ngày càng cao, quy trình xuất bản chặt chẽ, phản biện độc lập, uy tín. Là một phương tiện truyền thông về học thuật, Tạp chí khoa học có sức ảnh hưởng lớn đối với hoạt động Giáo dục và Đào tạo, góp phần quan trọng trong việc xây dựng thương hiệu của Nhà trường. Trên cơ sở kiểm tra các nguồn lực và chất lượng bài đăng Tạp chí, tính đến nay Hội đồng Giáo sư Nhà nước đã công nhận tính điểm công trình cho 5 ngành Tạp chí của Nhà trường cụ thể như sau: Văn học (0 - 0,5đ), Nông nghiệp - Lâm nghiệp (0 - 0,5đ); Giáo dục học (0 - 0,25đ); Vật lý (0 - 0,25 đ) và Kinh tế (0 - 0,25 đ). Tháng 12/2017, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức đã tham gia cơ sở dữ liệu “Tạp chí Khoa học Việt Nam trực tuyến” (Vietnam Journals Online, VJOL) do Cục Thông tin khoa học và Công nghệ Quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) quản lý. Hiện nay, Tạp chí được truy cập tại  địa chỉ: <a href="http://hdu.edu.vn/vi-vn/28/209/Tap-chi-khoa-hoc/" target="_blank" rel="noopener">http://hdu.edu.vn/vi-vn/28/209/Tap-chi-khoa-hoc/</a> hoặc <a href="https://www.vjol.info.vn/">https://www.vjol.info.vn/</a> <a href="https://www.vjol.info.vn/index.php%20/DHHD/issue/archive">index.php /DHHD/ issue/archive</a> (số tiếng Việt) và <a href="https://www.vjol.info.vn/">https://www.vjol.info.vn/</a> index. php/HDU/ issue/ archive (số tiếng Anh). Để tiếp tục nâng cao chất lượng, uy tín và khách quan cũng như tạo sự lan tỏa của Tạp chí trong cộng đồng nghiên cứu, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức chào đón các nhà Khoa học, giảng viên, nghiên cứu viên trong nước và quốc tế tham gia gửi bài và cộng tác nhiệt tình để Tạp chí Nhà trường mang đến độc giả những kết quả, thông tin hữu ích có giá trị khoa học. Ban trị sự xin trân trọng cảm ơn!                             BAN TRỊ SỰ TCKH                                                             TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC vi-VN tapchikhhd@hdu.edu.vn (Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức) tapchikhhd@hdu.edu.vn (Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức) Sat, 05 Apr 2025 02:39:49 +0000 OJS 3.2.1.1 http://blogs.law.harvard.edu/tech/rss 60 TẬP HÚT LÙI CỦA HỆ NAVIER-STOKES NGẪU NHIÊN VỚI NHIỄU NHÂN TÍNH VÀ MẬT ĐỘ NGẪU NHIÊN https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/764 Trong bài báo này, chúng tôi xét hệ phương trình Navier-Stokes hai chiều với nhiễu nhân tính và mật độ ngẫu nhiên. Sử dụng phép đổi biến thích hợp, chúng tôi chuyển hệ ngẫu nhiên thành hệ tất định với các tham số ngẫu nhiên, từ đó chúng tôi chứng minh sự tồn tại và duy nhất tập hút lùi của hệ. Phạm Chí Công, Phạm Trí Nguyễn Copyright (c) 2025 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/764 Thu, 20 Mar 2025 00:00:00 +0000 THIẾT KẾ THAM SỐ VÀ MÔ PHỎNG HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN CHO THIẾT BỊ TỰ ĐỘNG ỔN ĐỊNH ĐIỆN ÁP TRONG LƯỚI ĐIỆN HẠ ÁP https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/559 Thiết bị ổn áp có chức năng ổn định điện áp trong giới hạn cho phép. Việc thiết kế và xây dựng hệ thống điều khiển giúp ổn áp hoạt động tự động sẽ khắc phục được các nhược điểm của thiết bị ổn áp điều chỉnh bằng cơ hiện nay. Bài báo này trình bày việc thiết kế thông số chi tiết và mô phỏng thuật toán điều khiển kết hợp PI và Feed-Forward cho thiết bị ổn áp tự động dùng trong mạng điện hạ áp. Việc này giúp cho thiết bị có thể hoàn toàn tự động điều chỉnh điện áp mà không cần tác động của con người, điều này có được là do các bộ điều khiển được tích hợp sẵn trong ổn áp và tự động hóa quá trình điều chỉnh điện áp. Quá trình thiết kế được áp dụng cho dải điện áp lưới đầu vào dao động trong khoảng 150V đến 290V và cho dải điện áp ra cung cấp cho thiết bị điện luôn nằm trong khoảng 210V đến 230V, tương ứng với độ lệch tối đa là 5% giá trị điện áp định mức của lưới điện hạ áp (220V). Điều này luôn đảm bảo cho thiết bị điện hoạt động tốt khi điện áp lưới dao động trong một phạm vi rộng. Quá trình thực hiện được chứng minh bằng việc mô phỏng trên phần mềm matlab/simulink với công suất thiết bị ổn áp 10kVA. Lê Phương Hảo, Nguyễn Thị Thắm Copyright (c) 2025 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/559 Thu, 20 Mar 2025 00:00:00 +0000 NGHIÊN CỨU SỐ VỀ CHÙM TIA XOÁY QUANG BĂNG THÔNG RỘNG TRONG VÙNG KHẢ KIẾN SỬ DỤNG VI LINH KIỆN PHA XOÁY QUANG CẤU TRÚC NANO https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/646 Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã thiết kế hai cấu trúc vi linh kiện pha xoáy gradient có cấu trúc nano bề mặt phẳng nhỏ gọn, nhằm tạo ra chùm tia xoáy quang học băng thông rộng trong vùng bước sóng khả kiến. Chức năng quang học của hai vi linh kiện này trong các môi trường không khí và lỏng (Ethanol) được kiểm tra bằng phương pháp nghiên cứu số. Kết quả mô phỏng cho thấy các thiết kế vi linh kiện pha xoáy có cấu trúc nano với độ dày 7 μm và 8.5 μm có thể chuyển đổi các chùm tia Gauss thành các chùm xoáy quang học bậc cơ bản trong những dải bước sóng nhất định trong vùng khả kiến. Đồng thời các tính chất của xoáy quang học tạo thành - điện tích tôpô bậc cơ bản, băng thông rộng - được duy trì khi nhúng loại vi linh kiện này trong rượu. Điều này cho thấy tiềm năng của chúng trong các ứng dụng với các môi trường chất lỏng như vi lưu chất . Nguyễn Thị Huệ, Nguyễn Thanh Tùng, Nguyễn Thùy Linh, Cao Minh Khải, Trần Thị Hải, Lê Văn Hiệu Copyright (c) 2025 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/646 Thu, 20 Mar 2025 00:00:00 +0000 HỆ MÃ HÓA DỰA TRÊN ĐỊNH DANH MỚI HỖ TRỢ TÍNH CHẤT PHI TẬP TRUNG HÓA https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/657 Kỹ thuật dựa trên định danh được phát triển gần đây để thay thế cơ sở hạ tầng khóa công khai (PKI) kém hiệu quả. Tuy nhiên, kỹ thuật này có nhược điểm là khóa bí mật của người dùng do duy nhất một trung tâm cấp khóa tạo ra, dẫn đến rủi ro trong việc lộ khóa bí mật của người dùng. Để khắc phục nhược điểm này hướng nghiên cứu hiện nay là phi tập trung hóa trung tâm cấp khóa. Trong bài báo này chúng tôi đề xuất một hệ mã hóa mới dựa trên định danh hỗ trợ tính chất phi tập trung hóa của trung tâm cấp khóa. Hệ mã đề xuất có thể so sánh về tính hiệu quả và an toàn so với các hệ mã có cùng tính chất hiện có Lê Xuân Lâm, Lưu Vũ Nam, Trịnh Viết Cường Copyright (c) 2025 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/657 Thu, 20 Mar 2025 00:00:00 +0000 XÂY DỰNG MÔ HÌNH HỒI QUY ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/799 Năm 2025, nhiều trường đại học ở Việt Nam đã công bố phương án tuyển sinh trong đó nhiều ngành không sử dụng phương thức xét tuyển học bạ [1]. Một nguyên nhân quan trọng của xu hướng này đó là để nâng cao chất lượng tuyển sinh đầu vào bởi vì việc quản lý kết quả học tập của học sinh ở trường trung học phổ thông (THPT) có thể chưa thực sự khách quan, trung thực [2]. Ngoài ra, quy chế tuyển sinh năm 2025 (dự thảo) của Bộ GD-ĐT có quy định rõ điểm xét, điểm trúng tuyển của các phương thức, tổ hợp môn sử dụng để xét tuyển phải được quy đổi tương đương về một thang điểm chung (trong đó có phương thức xét tuyển học bạ) [3]. Điểm học bạ và điểm thi tốt nghiệp THPT là hai tiêu chí quan trọng trong đánh giá kết quả học tập của học sinh. Bài báo này ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để phân tích mối tương quan giữa hai loại điểm trên. Kết quả phân tích tương quan sẽ là cơ sở để xây dựng phương án quy đổi tương đương giữa hai loại điểm. Trịnh Thị Anh Loan, Phạm Thế Anh, Nguyễn Đình Thịnh, Vũ Văn Liệu Copyright (c) 2025 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/799 Thu, 20 Mar 2025 00:00:00 +0000 NGHIÊN CỨU TỔNG HỢP VÀ XÁC ĐỊNH CẤU TRÚC MỘT SỐ ESTER, HYDRAZIDE CÓ CHỨA DỊ VÒNG BENZOTHIAZOLE TỪ 4-HYDROXYBENZALDEHYDE https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/763 Trong bài viết này, hai ester 5a, 5b và hai hydrazide 6a, 6b có chứa dị vòng benzothiazole đã được tổng hợp thành công từ chất đầu là 4-hydroxybenzaldehyde, trong đó giai đoạn đóng vòng benzothiazole có hỗ trợ chiếu xạ năng lượng vi sóng. Cấu trúc của bốn hợp chất này được xác định qua các phương pháp phổ hiện đại như IR, NMR và MS. Kết quả thử nghiệm hoạt tính kháng vi sinh vật kiẻm định cho thấy cả hai mẫu 6a, 6b đều có hoạt tính trung bình và yếu đối với một số chủng vi khuẩn hoặc nấm. Nguyễn Thị Ngọc Mai, Vũ Hồng Nam, Trần Phú, Nguyễn Thị Khánh Linh, Lê Duy Ngọc, Lê Quý Biểu, Nguyễn Thành Nam, Nguyễn Thế Anh Copyright (c) 2025 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/763 Thu, 20 Mar 2025 00:00:00 +0000 NGHIÊN CỨU CHẾ TẠO BỘT NANO KHÁNG KHUẨN AgZrP BẰNG PHƯƠNG PHÁP THUỶ NHIỆT https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/790 Vật liệu nano kháng khuẩn Silver Zirconium phosphate (AgZrP) đã được tổng hợp thành công bằng phương pháp thủy nhiệt. Kết quả giản đồ nhiễu xạ tia X cho thấy các mẫu bột đã bắt đầu hình thành pha tinh thể AgZrP ở nhiệt độ 180oC và thuộc nhóm không gian lập phương (lục giác). Các tính chất hình thái và thành phần hóa học đã được kiểm tra toàn diện bằng kính hiển vi điện tử quét phát xạ trường (FESEM) và phổ tán năng lượng (EDS). Đồng thời, mode dao động liên kết bề mặt của mẫu đã được phân tích thông qua phổ hồng ngoại (FT-IR). Trong nghiên cứu này các thông số công nghệ chính đã được xác định để tổng hợp bột nano kháng khuẩn AgZrP, bao gồm nhiệt độ, nồng độ tiền chất và thời gian nung. Bột thu được có kích thước trung bình khoảng 50nm với khả năng kháng khuẩn E.coli rất cao > 99,99% sau 8 giờ tiếp xúc. Sản phẩm bột nano AgZrP hứa hẹn trở thành vật liệu triển vọng cho ứng dụng làm vật liệu kháng khuẩn xanh trong tương lai. Lương Thị Kim Phượng, Cao Xuân Thắng, Lê Thị Giang, Lê Viết Báu, Trịnh Thị Huyền, Nguyễn Lê Thi, Vũ Văn Tùng Copyright (c) 2025 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/790 Thu, 20 Mar 2025 00:00:00 +0000 ẢNH HƯỞNG CỦA HÀM LƯỢNG XỈ ĐÁY LÒ ĐỐT RÁC THAY THẾ CÁT LÊN MỘT SỐ TÍNH CHẤT CƠ LÝ CỦA VỮA XÂY DỰNG https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/681 Nghiên cứu này sử dụng xỉ đáy của lò đốt rác thay thế cát tự nhiên trong sản xuất vữa xây dựng. Các mẫu vữa được thiết kế với độ linh động trong khoảng 175÷205 mm, sử dụng xi măng, tro bay, silica fume làm chất kết dính, và sử dụng xỉ đáy để thay thế lần lượt 0%, 25%, 50%, 75% và 100% cát tự nhiên theo khối lượng. Kết quả thực nghiệm cho thấy, khối lượng thể tích, cường độ chịu nén, cường độ chịu uốn và vận tốc truyền xung siêu âm của các mẫu vữa giảm trong khi độ hút nước tăng khi tăng hàm lượng xỉ đáy. Các mẫu vữa sử dụng xỉ đáy đều đạt chất lượng theo yêu cầu kỹ thuật với cường độ chịu nén lớn hơn 30 MPa và giá trị vận tốc truyền xung siêu âm lớn hơn 3000 m/s. Nghiên cứu này cho thấy, các mẫu vữa có sử dụng silica fume có thể dùng xỉ đáy lò đốt rác để thay thế 100% cát tự nhiên trong sản xuất vữa xây dựng. Nguyễn Thị Thanh, Nguyễn Văn Dũng, Nguyễn Thị Mùi, Trần Ngọc Khoa Copyright (c) 2025 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/681 Thu, 20 Mar 2025 00:00:00 +0000 THÀNH PHẦN LOÀI VÀ PHÂN BỐ CỦA CÁC LOÀI THÚ THUỘC BỘ GUỐC CHẴN (ARTIODACTYLA) TẠI KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN PÙ LUÔNG, TỈNH THANH HÓA https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/772 Kết quả điều tra thực địa và nghiên cứu các di vật ở nhà người dân địa phương đã ghi nhận 6 loài thú trong Bộ Guốc chẵn (Artiodactyla) ở Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. Các loài thú Guốc chẵn bắt gặp nhiều nhất ở sinh cảnh Rừng lá rộng đất thấp trên núi đá vôi; chủ yếu ở đai độ cao 600 – 1.000 m, nhiều nhất là ở độ cao 600 – 800 m; chúng cũng có xu hướng hoạt động nhiều ở các sườn núi theo hướng Tây Nam, độ dốc trên 40°, và ở các khu vực cách xa nguồn nước. Đặc điểm hoạt động của các loài thú Guốc chẵn có liên quan chặt chẽ với đặc điểm địa hình dốc, hướng dốc của các dãy núi, và khe suối ít của khu bảo tồn. Hoàng Ngọc Thảo, Đậu Quang Vinh, Lê Đình Phương, Vũ Thị Thu Hiền, Nguyễn Thị Yến Copyright (c) 2025 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/772 Thu, 20 Mar 2025 00:00:00 +0000 THUẬT TOÁN GIẢI BÀI TOÁN CÂN BẰNG GIẢ ĐƠN ĐIỆU MẠNH TRÊN ĐA TẠP HADAMARD https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/656 Trong bài báo này chúng tôi nghiên cứu sự hội tụ của phương pháp chiếu giải bài toán cân bằng giả đơn điệu mạnh trên đa tạp Hadamard. Nguyễn Thị Thu Copyright (c) 2025 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/656 Thu, 20 Mar 2025 00:00:00 +0000 TÍNH CHẤT CƠ VÀ KHẢ NĂNG BẢO VỆ CHỐNG ĂN MÒN THÉP CARBON CỦA MÀNG SƠN EPOXY CHỨA NANOSILICA HẤP THỤ 3,5 - DINITROBENZOIC ACID https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/704 Mục đích của nghiên cứu này là chế tạo thành công một chất ức chế ăn mòn xanh trên cơ sở hạt nano SiO2 và 3,5- dinitrobenzoic acid cho lớp phủ epoxy. Phân tích phổ IR cho thấy hạt nano SiO2 hấp thụ 3,5 - dinitrobenzoic acid đã chế tạo thành công. Kết quả phân tích FE-SEM cho thấy màng sơn epoxy chứa 2,5% hạt nano SiO2 hấp thụ 3,5 - dinitrobenzoic acid không có khuyết tật, các hạt nano phân tán đều trong nền nhựa. Độ bền va đập và khả năng ức chế ăn mòn của lớp phủ epoxy được cải thiện đáng kể. Hoàng Thị Hương Thủy, Ngô Xuân Lương, Nguyễn Văn Nghĩa, Đỗ Trúc Ly, Hà Mạnh Hùng Copyright (c) 2025 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/704 Thu, 20 Mar 2025 00:00:00 +0000 THIẾT KẾ ĐIỀU KHIỂN H∞CHO LỚP HỆ VI PHÂN PHI TUYẾN https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/612 Bài báo này nghiên cứu vấn đề ổn định mũ và thiết kế điều khiển H∞cho lớp hệ phương trình vi phân phi tuyến. Đầu tiên, bằng cách chọn hàm Lyapunov một cách hợp lý kết hợp với các kỹ thuật đánh giá phù hợp, một điều kiện được đưa ra dưới dạng bất đẳng thức ma trận tuyến tính nhằm đảm bảo hệ đóng của hệ vi phân phi tuyến có nhiễu là β-ổn định mũ với hiệu suất H∞mức-γ . Đồng thời một điều khiển phản hồi trạng thái là được thiết kế. Trong trường hợp hệ là tuyến tính ta thu được một hệ quả tương ứng. Sau cùng, chúng tôi đưa ra một số ví dụ minh hoạ cho các kết đạt được. Lê Huy Vũ Copyright (c) 2025 Tạp chí Khoa học Trường Đại học Hồng Đức https://hdujs.edu.vn/index.php/hdujs/article/view/612 Thu, 20 Mar 2025 00:00:00 +0000