PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VIẾT CÁC DẠNG BÀI VĂN THUYẾT MINH CHO HỌC SINH PHỔ THÔNG THEO TIẾP CẬN DẠY HỌC VIẾT DỰA TRÊN TIẾN TRÌNH
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Viết là một kĩ năng quan trọng, thiết yếu cần có ở mỗi người thể hiện khả năng giao tiếp giúp con người thành công trong cuộc đời. Thuyết minh là một kiểu văn bản (văn bản) thông dụng thuộc loại văn bản thông tin, có phạm vi sử dụng rất phổ biến trong đời sống và có vị trí quan trọng trong chương trình giáo dục phổ thông (CTGDPT) môn Ngữ văn năm 2018, được tổ chức dạy học ở tất cả các khối/lớp Tiểu học, Trung học cơ sở (THCS), Trung học phổ thông (THPT). Đổi mới chương trình năm 2018 đem đến nhiều thay đổi về dạy học tạo lập văn bản nói chung, văn bản thuyết minh nói riêng. Dạy viết dựa trên tiến trình là phương pháp dạy học coi tạo lập văn bản là một quá trình chú trọng vào phát triển tư duy và cách tạo lập văn bản của từng cá nhân người học nhằm phát huy cao nhất tính sáng tạo trong tạo lập các kiểu văn bản dạng viết phục vụ đời sống. Trên cơ sở nghiên cứu lí thuyết dạy học viết văn bản thuyết minh dựa trên tiến trình, yêu cầu dạy học tạo lập văn bản thuyết minh trong chương trình, sách giáo khoa Ngữ văn 2018, bài viết đề xuất biện pháp tổ chức các hoạt động phát triển năng lực viết văn bản thuyết minh cho học sinh Trung học cơ sở. Kết quả của bài viết bổ sung lí luận và thực tiễn phát triển năng lực viết văn bản thuyết minh cho học sinh trong dạy học tạo lập văn bản, giúp các em giao tiếp viết một cách có hiệu quả trong cuộc sống, học tập và làm việc trong kỉ nguyên số.
Từ khóa
Văn bản thuyết minh, dạy học viết theo tiến trình, phát triển năng lực tạo lập văn bản.
Chi tiết bài viết
Tài liệu tham khảo
[2] Bộ Giáo dục và Đào tạo (2022), Công văn số 3175-BGDĐT-GDTr ngày 21/7/2022 Hướng dẫn đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá môn học Ngữ văn ở nhà trường phổ thông.
[3] Nguyễn Thị Hồng Nam, Trần Nguyễn Hương Thảo (2017), Dạy tạo lập văn bản dựa trên tiến trình, những bài học kinh nghiệm cho dạy học tạo lập văn bản ở Việt Nam, Tạp chí khoa học Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, 14(4h):116-126.
[4] Murray, D. (1972), Teach Writing as a Process not Product, https://mwover.com/wp-content/uploads/2018/05/murray-teach-writing-as-a-process-not-product.pdf?utmsource =chatgpt.com
[5] Lê Thị Phượng (1/2011), Rèn kĩ năng sử dụng kết hợp các yếu tố biểu đạt trong tạo lập kiểu văn bản thuyết minh cho học sinh THPT và THCS, Tạp chí Khoa học Giáo dục, 64(1):32-36.
[6] Lê Thị Phượng (9/2025), Phát triển năng lực viết văn bản đa phương thức cho học sinh Trung học phổ thông trong dạy học môn Ngữ văn, Kỷ yếu Hội thảo Quốc tế “Ngôn ngữ học chức năng và vấn đề đa phương thức”, Nxb. Đại học Quốc Gia Hà Nội, Hà Nội.