SỰ CÁCH TÂN TƯ TƯỞNG CỦA KẺ SĨ NHO HỌC THANH HÓA TRONG PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG CHỐNG THỰC DÂN PHÁP

Tóm tắt

Hưởng ứng chiếu Cần vương chống thực dân Pháp của vua Hàm Nghi, sau 10 năm đấu tranh vũ trang (1885 - 1895), những cuộc khởi nghĩa Cần vương do kẻ sĩ xuất thân khoa bảng lãnh đạo trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đều lần lượt thất bại. Tuy nhiên, khi nhìn nhận lại các cuộc khởi nghĩa này, đây rõ ràng là sự khởi nguồn cho hệ tư tưởng mang tính duy tân thời đại. Đó là tư tưởng ái quốc; tính nhân dân - đồng chí; sự hy sinh vì dân tộc, vì đất nước; chuyển từ đấu tranh chính trị sang đấu tranh vũ trang,... Đây là sự cách tân và chuyển biến lớn trong hệ tư tưởng và hành động của kẻ sĩ Nho học yêu nước đương thời.
Từ khóa: Thanh Hóa, Cần vương, kẻ sĩ Nho học, tư tưởng kẻ sĩ.